In
1898 werden twee uitbundig geïllustreerde boeken over reisavonturen in Tibet op
de markt gebracht
1. Sven
Hedin “Through Asia” in twee delen
 |
| Sven Hedin, "Through Asia", 1898 |
2. Arnold Henry Savage Landor “In the Forbidden Land”
 |
| Arnold Henry Savage Landor, "In the Forbidden Land", 1898 |
Tibet
was in de 19e eeuw nagenoeg
ontoegankelijk voor Westerlingen. Chinezen, Tibetanen en Indiërs
controleerden toegang tot het hoogland De geografische ligging achter dodelijke
woestijnen in het noorden en in het zuiden en westen een muur van hoge bergen was
niet erg reizigersvriendelijk. Voor Europeanen was het in de 19e
eeuw ronduit gevaarlijk om in Tibet en omgeving te reizen. Met name door geopolitieke
kwesties was Tibet een verboden gebied. Britten en Russen probeerden hun
invloedsfeer in Centraal Azië te vergroten en de Chinese regering in Peking, het huidige Beijing was
daar niet blij mee, zeker nadat de Engelsen een openstelling van Chinese havens
voor hun afzetproducten met name opium hadden afgedwongen.
Een
van de drie gebroeders Schlagintweit die tussen 1854-1858 in de regio rondreisden en prachtige afbeeldingen maakten, waaronder een aquarel van de Mount Everest, bekocht
dat in 1857 in Turkestan als slachtoffer van de geopolitiek met zijn leven. Hij
werd aangezien voor een Chinese spion.
Een
brutale Brit Robert Drummond ging in
1860 vrolijk kajakken op het heilige Mansarovarmeer, tot grote verontwaardiging
van de gelovigen. Drummond wist te ontkomen, maar zijn lokale fixer werd ter
dood gebracht.
 |
| Enkele artikelen over de gewaagde actie van Drummond |
De
met zichzelf zeer ingenomen excentrieke Arnold Henry Savage Landor werd
door de Tibetanen gevangen genomen en gemarteld. Landor kon het nog na vertellen.
In
het werk van Landor zijn ook enkele afbeeldingen van het Mansarovar meer en de
berg Kailash afgebeeld.
 |
Kelas (Kailash) in de Duitse uitgave van Landor, 1898
|
 |
Teufelssee met op de achtergrond Kelas (Kailash) in de Duitse uitgave van Landor, 1898
|
Er
kwam de nodige kritiek op het werk van Landor; ik beperk mij tot kritiek op
zijn weergave van de berg Kailas. Landor zou beweren dat hij de top van de berg had bereikt.
Dit
riep bij mij de vraag op of er nog meer afbeeldingen van de omgeving van
Kailash te vinden zijn in 19e-eeuwse publicaties. Het bordje “Verboden
Toegang” weerhield Europeanen van diverse pluimage niet om al dan niet vermomd als Aziatische pelgrims tussen 1800-1900 Tibet en omgeving te
bereizen en verkennen. Tientallen
expedities en tochten naar Tibet zijn beschreven in reisverslagen, soms voorzien
van kaarten en fraaie prenten en tekeningen van de Himalaya.
Helaas
is het topografisch beeldmateriaal van Kailas en de twee heilige meren in die
eeuw voor zover bekend nogal mager. Je zou toch denken dat de geografen en
avonturiers in die streek behalve kaarten ook tekeningen en schetsen maakten van
Kailas en omstreken, want er werd toch veel geschreven over de heilige berg
Kailash en de twee nabijgelegen meren. Misschien ligt het nodige beeldmateriaal nog verborgen
in archieven en bibliotheken.
De
diverse spellingsvarianten van de naam “Kailash” maakt het niet makkelijker im
informatie te vinden : Cailas, Kylas, Kelas, en nog vele andere varianten.
Hetzelfde geldt voor benamingen van de
twee Heilige Meren en dan zijn er ook nog de lokale Tibetaanse namen. En wat te
denken van de verhaspelingen door de Europese schrijvers en uitgevers?
Dat
er nog vier andere bergen in de Himalya de naam Kailash dragen maakt het zoeken in de oude teksten nog ingewikkelder. Voor je het weet
heb je een afbeelding van de verkeerde berg in het vizier.
Een
vroege afbeelding van de berg Kailash is gemaakt tijdens een expeditie van
Moorcroft en Hearsey ondernomen in 1812. Deze twee mannen trokken Tibet in
vermomd als Hindoes.
Een Franse botanist Victor Jacquemont (stierf in 1832 in India), zou volgens eigen zeggen een tekening hebben gemaakt van de Kailash bergen. Zijn reisjournaal en briefwisseling werden in 1836 postuum uitgegeven.
De hoogte van Kailash Parvat op 30.000 voet werd schromelijk overdreven blijkens dit artikel uit 1844. De definitieve hoogte van Peak XV op 29.000 voet als hoogste berg op aarde was in 1844 nog niet vastgesteld.
 |
1844 De hoogste berg in de wereld? Bron www.delpher.nl
|
|
 |
1844 De hoogste berg in de wereld? Bron www.delpher.nl
|
|
Een
volgende afbeelding dateert uit 1848, gemaakt tijdens een van
de expedities van
Henry Strachey. Zie ook zijn
Beschrijving
van West-Tibet. De
geografen (in Indiase vermomming) zijn bezig met landmeetkundige verkennen bij de Heilige Meren. Op de
achtergrond is de top van Kailash Parbat te zien.
1891.
Verslag van een gedegen wetenschappelijk geologisch onderzoek in de Himalya
Na
1900 komen er veel meer afbeeldingen van Kailas en de heilige meren in druk,
foto’s en tekeningen in de publiciteit, zoals door de beroemde expeditie in de Trans Himalaya tussen
1905-1908 ondernomen door Sven Hedin en door diverse
Britse onderzoekingen in het gebied. De
fraaie schilderijen van de Himalya, met Kailash en omgeving van de hand van de
Russische kunstenaar Nicholas Roerich mogen niet onvermeld blijven.
Oude Tibetaanse afbeeldingen van Kailash, gedateerd 17e en 18e
eeuw heb ik in deze post buiten
beschouwing gelaten, maar worden behandeld onder andere de volgende site.
Een
historisch onderzoek naar de geschiedenis van de berg Kailash “A Mountain in Tibet” verscheen in 1978.