De waarde van de slaven werd bepaald door hun arbeidsvermogen.
Van belang voor dit arbeidsvermogen waren : geslacht, leeftijd, vakbekwaamheid, vaardigheden en gezondheid.
Al deze factoren droegen bij aan de hoogte van de (verkoop)waarde van de onvrije mensen.
In de slavenlijsten te vinden in boedelinventarissen van
particulieren en plantages kan men gegevens vinden over kwalen, ziekten, aandoeningen,
verwondingen, gebreken en ouderdom, zwangerschappen enz. van individuele slaven en slavinnen.
Veel voorkomende aandoeningen waren: boasie (lepra, melaatsheid), jas of jaas (framboesia), en zweren. Waarschijnlijk zijn veel van de genoemde “zweren” ook veroorzaakt door Leishmania, en alle mogelijke bacteriën en schimmels. Afbeeldingen op internet van tropische huidaandoeningen geven een idee van het lijden van door deze ziekten getroffen mensen.
Veel zweren en ontstekingen zaten op benen en voeten. Omdat slaven geen schoeisel mochten dragen en ook op de plantage grotendeels met een bloot lichaam moesten werken, liepen ze extra risico op verwondingen. Aantasting van het immuunsysteem door eenzijdige voeding en werk gerelateerde stress verhoogden de gevoeligheid voor infecties.
Het Koloniaal Bestuur probeerde vergeefs verspreiding van besmettelijke ziekten tegen te gaan
Zo is er het Plakkaat van 1761 om verspreiding van besmettelijke ziekten tegen te
gaan. Dit plakkaat werd nogmaals uitgevaardigd in 1778. Let op: de bezorgdheid van de koloniale bestuurders gold de
alleen voor de gezondheid van de Blanken. Veel voorkomende aandoeningen waren: boasie (lepra, melaatsheid), jas of jaas (framboesia), en zweren. Waarschijnlijk zijn veel van de genoemde “zweren” ook veroorzaakt door Leishmania, en alle mogelijke bacteriën en schimmels. Afbeeldingen op internet van tropische huidaandoeningen geven een idee van het lijden van door deze ziekten getroffen mensen.
Veel zweren en ontstekingen zaten op benen en voeten. Omdat slaven geen schoeisel mochten dragen en ook op de plantage grotendeels met een bloot lichaam moesten werken, liepen ze extra risico op verwondingen. Aantasting van het immuunsysteem door eenzijdige voeding en werk gerelateerde stress verhoogden de gevoeligheid voor infecties.
Het Koloniaal Bestuur probeerde vergeefs verspreiding van besmettelijke ziekten tegen te gaan
In 1780 volgde een verbod op het verkopen van slaven met boasie en krankzinnigheid.
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.10.02_223_0039 |
In 1780 volgde een verbod op het verkopen van slaven met boasie en krankzinnigheid.
Hier volgen enkele voorbeelden van aandoeningen (periode 1780-1807) te vinden In het archief 1.05.11.14 Notarissen in Suriname tot 1828 in de serie Inventarisaties en prisaties (schattingen) van boedels. Het betreft meestal boedels en nalatenschappen bij overlijden |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.10.02_224_0289 |
Cicero eet grond. Waarde 50,-(Boedel van A. van
Groeneveld, 24 april 1800)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_293_0344 |
Winst en Pransa leden aan de Pokken. Beide waren 500,- waard (Boedel
van de Vrije Dido van Moortel 26-1-1800)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_293_0423 |
Hena (Abena?) Ontwrichte heupen (
Plantage Gelderland, 21 juli 1801)
Catto : een vloeing in de baarmoeder. Waarde 300,- gulden (Plantage Stolkert, 18 september 1801)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_294_0075 |
Catto : een vloeing in de baarmoeder. Waarde 300,- gulden (Plantage Stolkert, 18 september 1801)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_294_0382 |
Het meisje Iris : doodgaande met loopende seeren. Waarde 000. Iris was hoogstens 12 jaar oud.
(Plantage Hecht en Sterk, 19 september 1801)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_294_0430 |
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_294_0463 |
Zwangere slavinnen werden soms naar Fort Zeelandia gestuurd om daar te bevallen.
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_294_0887 |
Truij Aan het Fort om te kraamen. Waarde 800,- gulden (de
Grond Combé, Plantage Maretraite 28 februari 1802)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_297_0161 |
De jongen Jacob: in de kuur met venerique seeren. Jacob was hoogstens 12 jaar oud.
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_294_0931 |
4 meisjes met venerische ziekten. Deze meisjes waren hoogstens 12 jaar oud (Plantage Perou, 23-24 mei 1802)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_295_0476 |
Het meisje Eva : met venerische ziekten. Eva was hoogstens 12 jaar oud.
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_709_0120 |
Het meisje Charlotte met de venusziekte. Waarde 200,- gulden. Charlotte was hoogstens 12 jaar oud.
(Plantage Naaldwijk, 23 maart 1787
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_707_0224 |
Risico. Ter genezing bij Francina
van Doesburg. (Boedel Sophia Johanna Lemmers, 28 april 1807)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_297_0629 |
Maria met
bonkziekten was 250,- gulden waard. (Plantage Naaldwijk, 23 maart 1787.)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_707_0224 |
Catharina met boasie (Plantage
Croewassibo, 27-28 april 1793)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_708_0223 |
Orestes manqueerd een toon aan een voet (
Plantage Munnikendam, 24 november 1788)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_707_0322 |
Maandag met een
houte voet (Plantage Munnikendam, 24 november 1788)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_707_0322 |
Sommige plantages beschikten over een ziekenhuis en of medisch personeel zoals een arts (dressiman) of vroedvrouw. Ook in Paramaribo troffen sommige eigenaren voorzieningen voor hun zieke slaven
Gemakhuis voor zieke slaven (Boedel J.G. Neitsch 11 november 1793)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_708_0269 |
April met venerische zweeren (Plantage Boxel 26-28 januari 1793)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_709_0118 |
Kaatje met opgestopte stonden (Plantage
Boxel 26-28 januari 1793)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_709_0119 |
Philida zonder handen (Plantage Boxel 26-28 januari 1793)
 |
| bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_709_0119 |
Lijsje oud en blind (Plantage
Boxel 26-28 januari 1793
 |
|
bron : https://www.nationaalarchief.nl/ NL-HaNA_1.05.11.14_709_0119
|
Natuurlijk kwam een groot aantal kwalen en aandoeningen ook
voor onder de vrije bevolking in Suriname, zowel kleurlingen en blanken. Maar vrije
mensen hadden geen waarde.
Bronnen:
https://www.nationaalarchief.nl/ het archief 1.05.11.14 Notarissen in Suriname tot1828, inventarisnummers
293-295, 297,707-709
Geen opmerkingen:
Een reactie posten