Eer aan Hollands Vrouw voor Volharding, Moed en Trouw

Bij mijn grootouders Willem Bijl en Antje Bijl-Scholten hing vroeger een herdenkingstegel, waarmee de Nederlandse vrouwen werden herdacht,die in de hongerwinter van 1944-1945 hun huishouden onder moeilijke omstandigheden voerden. Tienduizenden stierven door gebrek aan eten en brandstof in die strenge winter.

Huishouden winter 1944-1945, honger en kou

 

Mijn grootmoeder en haar kinderen hadden geluk. Gewaarschuwd door een kennis (zwarthandelaar) konden ze begin februari 1945 nog met zijn vrachtauto mee die een laatste rit uit Amsterdam maakte. Ze woonden in de Roerstraat in de Rivierenbuurt in Amsterdam-Zuid. Hun vertrek was ongepland en mijn grootvader, die op voedseltocht was vond bij thuiskomst een briefje dat zijn gezin halsoverkop naar Friesland was vertrokken. Ze zaten achterin de open laadbak. Twee fietsen en de hond gingen ook mee. Regelmatig werd er gestopt om de gasgenerator die de motor draaiende hield van brandstof te voorzien. Het werd een barre tocht over de afsluitdijk richting Heereveen in de ijzige winterkou.  De rit over de afsluitdijk was niet zonder gevaar. De Duitsers lieten hun onderweg ongemoeid, maar er dreigde constant gevaar beschoten te worden door Engelse jachtvliegtuigen. Onderweg konden ze in Bolsward op het politiebureau bijkomen bij de warmte van de kachel.
Antje en haar kinderen verbleven tot na de bevrijding op de boerderij bij familie in Stobbegat (tegenwoordig Vegelinsoord). De meegenomen fietsen werden onder de hooiberg verstopt.Honger hebben ze daar op het Friese platteland in ieder geval niet meer geleden, in tegenstelling tot de in Amsterdam achtergebleven buurtgenoten.

Mijn grootvader in Amsterdam, die voorheen in de bouw had gewerkt kon zich in leven houden door uit zijn werkvoorraad gereedschap en bouwmateriaal te ruilen voor eten bij de boeren. Spijkers wilden ze nog wel hebben, stadse trouwringen en linnengoed hadden ze al meer dan genoeg.

 

 

De bevrijding op 14 april 1945 door de Canadezen vierden Antje en haar kinderen in Heereveen. Friesland was eerder bevrijd dan Amsterdam. Pas 6 weken nadat Amsterdam was bevrijd keerden ze weer terug naar huis in de Roerstraat.