Bhairava, de demonenslachter

In 1796 bood Thomas Maurice, schrijver van een aantal publicaties over Indiase Oudheden een prent aan Henry Addington , speaker of the House of Commons.

De prent was getiteld: "Representing the Evil Principle of India and the Symbols of that Sanguinary Worship [….. ]this Proof of the Skill in Statuary of the Ancient Indians […..]

The  Evil Principles..... van Thomas Maurice, 1796
Bron : The Internet Archive

 

The  Evil Principle..... van Thomas Maurice, 1796, onderschrift bij de prent
Bron : The Internet Archive

Boektitel Thomas Maurice, 1796, 
Bron : The Internet Archive

De prent toont inderdaad een angstaanjagend beeld. Enne ik denk dat ze in Engeland vooral aansloegen op het menselijke figuurtje in de hand van de god. De Duitser Carsten Niebuhr dacht 30 jaar eerder dat het figuurtje een kind was. Ik heb de betekenis van dit figuurtje (nog) niet kunnen achterhalen.

De afbeelding is een kopie van de prent van Carsten Niebuhr
Bron : google boeken

Het is een nogal aangezette weergave van een beeld in de Elephanta grotten in de buurt van Mumbai 

De prent is geïnspireerd door een publicatie uit 1772 (Nederlandse uitgave, 1780) van de Duitser Carsten Niebuhr. Niebuhr reisde zo'n 30 jaar eerder in de Oriënt en India. In Engeland werd zijn werk in 1792 uitgegeven.

Nederlandse uitgave van de reis van Carsten Niebuhr, 1780
Bron: www.delpher.nl

De Bhairava in de Nederlandse uitgave van de reis van Carsten Niebuhr, 1780
Bron: www.delpher.nl

Niebuhr beschreef de afbeelding, maar kon de betekenis er van niet goed plaatsen. In zijn boek klaagt hij over het gebrek aan kennis over de cultuur, religie en geschiedenis van India. Hij pleit voor goed opgezet wetenschappelijk onderzoek om de kunstwerken te kunnen duiden. Zijn boek is zeer lezenswaardig!!!

Tekening van Bhairava door Robert Mabon, ca. 1793
Bron: https://open.theheritagelab.in/ 

Er is een potloodtekening uit 1792-1793 van een zeker Robert Mabon (overleden 1798). Over Mabon heb ik alleen kunnen vinden dat hij in die periode Elephanta  bezocht. Het beeld heeft sinds de tekening van Niebuhr verdere schade geleden. Zo ontbreekt de arm waarmee een kleine mensenfiguur omhoog wordt gehouden, terwijl deze arm wel op de prent van Maurice voorkomt.  

Gelukkig beschikt de mensheid tegenwoordig over iets meer kennis dan Niebuhr en Maurice, want  het is de angstaanjagende Bhairava gedaante van Shiva, die de demon Andhaka in een gevecht verslaat en gedurende 1000 jaar op zijn drietand spietst. 

Beeld van Bhairava die Andhaka doodt in Elephanta
Bron: Wikipedia.org

Goed. Bhairava kijkt nogal grimmig (demonen bestrijden is geen lachertje) , maar als we de tekeningen van Niebuhr, Mabon  vergelijken met de huidige foto’s kan je niet anders dan concluderen, dat de prent van Maurice het gezicht van zijn “Evil God” toch wel enigszins overdrijft.

Details van de Niebuhr, foto’s, tekening Robert Mabon en Maurice:

 

Detail van de prent van Carsten Niebuhr,
Bron: www.delpher.nl

Detail van de tekening van Mabon,
Bron: https://open.theheritagelab.in/ 

Detail : Evil Principles van Thomas Maurice, 1796
Bron : The Internet Archive

Detail:  Bhairava in de Elephanta grottentempel
Bron : wikimedia commons

Alhoewel. Deze zou ik bij nader inzien toch ook niet graag in het donker willen tegenkomen

Detail : Bhairava in de Elephanta grotten tempel
Bron : wikimedia commons

In  de grottentempel van Ellora is een soortgelijk beeld volgens een beschrijving uit 1837

Beschrijving van Schiwa Vindex, 1837
Bron : www.delpher.nl

Eeuwige gelukzaligheid : ieder zijn smaak

In bijna elke religie hebben de gelovigen een gelukzalige voorstelling van de hemel, bijvoorbeeld onder begeleiding van harpmuziek eeuwig lof zingen in de nabijheid van de Allerhoogste, verkeren in het gezelschap van tientallen maagden, of vechten en brassen in het Walhalla.

In het Hindoeïsme heeft elke Grote Godheid zijn eigen hemel waar zijn aanbidders mogen verkeren.

Deze gelukzalige oorden worden in een aantal Franse publicaties uit 1709 en 1724 beschreven. De hemel van Shiva (Shivaloka) kreeg daar de nodige aandacht, maar de beschrijvingen zij verre van complimenteus, zeg maar eerder ronduit denigrerend. Deze beschrijvingen zijn overgenomen in het standaardwerk van Picart over de godsdiensten in de wereld. Shiva werd in deze werken Rutrem (Rudra) genoemd.

Beschrijving van Shiva's hemel door Picard (Picart)
de Nederlandse vertaling van de Franse tekst van Picard
Bron: The Internet Archive

Beschrijving van Shiva's hemel door Picard (Picart)
de Nederlandse vertaling van de Franse tekst van Picard
Bron: www.delpher.nl

  “Het derde verblijf der Heerlykheit word Cailasam geheeten. De Heidenen zeggen, dat dit een zeer hooge en wyduitstrekkende  Zilver-berg is, ten Noorden gelegen, waarop Rutrem met zyne vrouw Parvadi, nevens alle zyne bywyven, en een zeker Stier die hem voor rypaerdt dient, hun verblyf hebben. Daar is’t dat de Sektarissen van Rutren na hunne doodt komen, wier geluk bestaat, geduurig in zyne tegenwoordigheit te zyn, en hem ten dienst te staan. Eenige zyn bezig met groote waayers windt te maaken, om hem voor de hitte te bevrijden, andere bieden hem goude spuugpotjes* aan, over zulks een Heer van een zoo verhevende Majesteit niet genoodzaakt zy op den grond te spuuwen. Daar zyn er die altoos met brandende toortsen gereed staan om geduurende den nacht hem te lichten. Het ampt van eenige anderen is, zorg voor zyne  Bywyven te draagen, waar van hy van een onnoemelyk getal verzien is, en hem dagelyks, die hy van de zelve begeert, toebrengen. Eindelyk heeft ieder deezer gelukzaligen in deeze plaats zyn byzonder ampt, en hunne gelukzaligheit bestaat enkelyk aan Rutrem zodanig een dienst te bewyzen, waar toe het hem behaagt hun te gebruiken.”

Shiva’s hemel wordt beschreven als de hofhouding van een Maharadja of Moghul keizer.

*Het spuugpotje is voor de uitgekauwde betelbladeren of paan, vergelijkbaar met de oude kwispedoor voor gepruimde tabak.

Oeps, hoe komen de schrijvers bij deze beeldvorming. Een Franse publicatie uit 1709 noemt onder andere in de titel de Inquisitie in Goa waar de auteur mee te maken heeft gehad.

Titel van een Frans werk met onder andere een beschrijving over de hemel van Shiva,1709
Te raadplegen op www.delpher.nl

Titel van een Frans werk met onder andere een beschrijving over de hemel van Shiva,1724
Te raadplegen op www.delpher.nl

Een verhandeling uit 1915 die een aantal 17^e-eeuwse Portugese bronnen over het Hindoeïsme behandelde geeft ook dezelfde naargeestige tekst over de omgang van Shiva met zijn uitverkorenen.

Artikelen over Portugese en Fransen verhandelingen over het Hindoeïsme,
1915 en 1923. Te raadplegen op www.delpher.nl

Een artikel uit 1923 geeft een vergelijkbare tekst uit een Frans handschrift, maar met enkele afwijkingen en nuances vergelijken met Picart.

Detail uit artikel met Franse tekst 1923, 

Detail uit artikel met Franse tekst 1923,slotregel
Bron: www.delpher.nl

Detail uit artikel met  Franse tekst 1923, noten bij de slotregel
Bron: www.delpher.nl

Volgens deze tekst geven de gelovigen zelf aan dat ze op Kailash in al deze hoedanigheden willen dienen uit liefde voor God, en met name de slotzin is onthullend: “….; outre cela c’est qu’íl y a, disent ils, une grande quantité de femmes publiques, qui leur servent á satisfaire á leur desirs, et comme pendant leur vie ils font consister leur bonheur en cela, is veulent le conserver apres la mort.”

“…; en daar buiten zijn er, zeggen de een grote hoeveelheid publieke vrouwen, die hun dienen om al hun wensen te bevredigen, en zoals ze tijdens hun leven hun geluk willen bestendigen, willen ze die na de dood behouden.”

Over de het personeel van Shiva op Kailash raadplege men de volgende links:

https://www.wisdomlib.org/concept/attendants-of-shiva

https://www.wisdomlib.org/concept/servants-of-shiva

https://www.wisdomlib.org/concept/shivas-heaven

Uitgebreide beschrijvingen uit oude Indiase geschriften over de heerlijkheden in Shivaloka zijn te vinden op het forum van quora https://www.quora.com/What-is-the-description-of-Shivaloka

Beschrijving van de heerlijkheden van Kailash, door dominee Baldaeus, 1672
Heruitgave 1917 met annotaties en commentaar
Bron: www.delpher.nl

Een nachtje rust na een vermoeiende dag

Titel De Godsgeleerthydt der Bramines...., 1711
Bron
Ook te raadplegen via www.delper.nl

Beschrijving van de Tempel en de beelden in't algemeen
Sinjeu noemt een tempel in “Terewaroer …. liggende agter Nagapatman”
Bron
Ook te raadplegen via www.delper.nl

“Terewaroer …. liggende agter Nagapatman” is  Thiruvarur in Tamil Nadu. In de stad Thiruvarur is een grote hele oude Shivatempel.

Sinjeu beschrijft in het algemeen een aan Shiva gewijde tempel, de verschillende schrijnen waar de goden verblijven, de aankleding en versiering van de beelden en de diensten.

De ceremonie waarbij het beeld van Eswara 's-avonds bij zijn vrouw Satti wordt gebracht. 
Bron
Ook te raadplegen via www.delper.nl

De ceremonie waarbij het beeld van Eswara 's-avonds bij zijn vrouw Satti wordt gebracht.
Bron
Ook te raadplegen via www.delper.nl

“Dit alles geschiet zo 3 maal des daag, maar ’s avonds wort er nog ijts gezien, dat, nog smorgens nog ‘smiddags voorvaelt. Den dienst ’s avonds gedaan zijnde, en de offerranden, schenkagie, of geld van geloften die gedaan zijn en in’t hijl(ige) der Hijl(igen) zijn gebragt, door de mindere priesteren den dispensien overgegeeven (gel(ijk) ook na de morgen en ‘smiddag dienst geschiet) word er een palakijn vervaardigt waar van de bramines de draagers zijn in welke Eswara (zijnde een koper beeld, dat op hoog tijd ook op de koeien wagen word omgetrokken) door den hoogenpriester geleijt word, dit beeld den tempel rontom gedragen zijnde in ’t voorhof rontom ’t hijlige word dan gedragen na de kamer van Satti door den hoogenpriester, gevolgende; op dat Eswara zijn nagt ruste bij Zijne lieve Ega zou neemen, wanner hij die nagt zijn verblijf bij Satti gehad heeft, komt den hoogenpriester en brengt hem weder in sijn kamer.”

In modern Nederlands: ’s-Avonds wordt het beeld van Eswara (Shiva) in een draagstoel om de tempel gedragen door de priesters, geleid door de hogepriester en om het heilige der heilige gevoerd, waarna hij dan naar de schrijn van Satti, zijn echtgenote wordt gedragen om daar de nacht door te brengen, of zoals Sinjeu het stelde : "Eswara zijn nagt ruste bij Zijne lieve Ega zou neemen". (God zijn is natuurlijk doodvermoeiend)  De volgende ochtend wordt het beeld dan weer door de hogepriester naar zijn eigen plek gebracht.

Het is niet duidelijk of dit nachtelijke ritueel in de niet met name genoemde tempel in  “Terewaroer achter Nagapatnam” plaats vond of in een andere tempel.

Aanvulling: Er is een tempel in Zuid-India  in Madurai waar een ceremonie wordt uitgevoerd zoals hierboven door Sinjeu werd beschreven.

Afbeelding van de Pagode te Madura, 1844
Bron: www.delpher.nl

In 1857 maakt de Engelsman Linnaus Tripe enkele foto’s van deze tempel.

Foto van de gopuram van de tempel, 1857
door Linnaeus Tripe
Bron: the Internet Archive

De fragmenten uit de tekst van Sinjeu komen uit 

https://books.google.nl/books/about/De_Godsgeleerthydt_der_Bramines_die_Eswa.html?id=7-4Kmn9aFgUC&redir_esc=y Dit handschrift is ook te raadplegen via www.delpher.nl

Over het leven en het werk van Petrus Sijnjeu of Sinjeu op Ceylon is niet veel geschreven. Hier volgen enkele links.

Petrus Sinjeu (Sijnjeu) werkte als predikant vanaf 1704 tot de datum van zijn overlijden in 1726 op Ceylon (Sri Lanka). Sinjeu  in 1703 in dienst getreden bij de VOC https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/index/nt00444/db49a16a-c864-11e6-9d8b-00505693001d

https://www.openarchieven.nl/ghn:4138a044-f072-41c9-8fe6-3782b4432511/nl

https://www.dbnl.org/tekst/_tij008188501_01/_tij008188501_01_0058.php

https://www.dbnl.org/tekst/_doc003197901_01/_doc003197901_01_0007.php

https://www.delpher.nl/nl/boeken1/gview?query=eswara&coll=boeken1&identifier=7-4Kmn9aFgUC&rowid=1

https://ia600202.us.archive.org/18/items/actavanhetzendin00zend/actavanhetzendin00zend.pdf

Goddelijke Disclaimer : Memento Mori

Zalig zijn zij, die in Kashi sterven, beloofde Shiva ooit aan de mensheid. Ja, ja "Onze Lieve Heer kent zijn pappenheimers" zeggen we in goed Nederlands. Shiva is wel goed, maar niet gek, want  zijn belofte  komt wel met een disclaimer volgens bovenstaande Engelse tekst uit 1832: “….under the name of Bhairava, Siva is regent of Kashi (Benares). All persons dying at Benares are entitled a place in Siva’s heaven; but if any one violate the laws of the Shastre during his residence, Bhairava grinds him to death.”

Beschrijving van de Bhairav-avatar van Shiva, 1832
Bron: www.delpher.nl

Beschrijving van de Bhairav-avatar van Shiva, 1832, Detail 
Bron: www.delpher.nl

Vertaald luidt dit: “….Siva regeert in Kashi (Benares) onder de naam van Bhairava. Iedereen die in Kashi sterft heeft recht op een plekje in Siva’s hemel; maar als iemand gedurende zijn verblijf de wetten van de Shastre overtreedt, dan wordt hij door Bhairava dodelijk vermalen.”

Ok ik probeer me er iets bij voor te stellen hoe het is om door Bhairava te worden vermorzeld, hoewel het me  niet echt lukt, lijken het me hoogst onaangename laatste ogenblikken.

Bhairav is een van de gevaarlijkste verschijningen van Heer Shiva en onder de verschillende gedaanten van Bhairav is Kala Bhairava  of  "Kaal Bhairav" de meest bedreigende. Kala betekent letterlijk tijd of dood.  En daarom wordt Kaal Bhairav ook gezien als de “Heerser van de Tijd of Dood”. Een andere betekenis van Kaal is Zwart.

Kaal Bhairav op zijn rijdier, met bedelnap in de linkerhand.
Achter Bhairav staat een gelovige aanbidder.
Bron: . https://open.theheritagelab.in/?s=bhairava

Kaal Bhairav met zijn honden
Bron: wikimedia commons

De meest angstaanjagende weergaven van Kaal Bhairav zijn te vinden in Nepal. Deze gast wil je echt niet in je sterfbed op bezoek krijgen.

Bron: kala bhairava nepal - Zoeken Afbeeldingen

De Shastra  waarin de Engelse tekst  naar wordt verwezen is waarschijnlijk de Dharmashastra, waar in onder andere regels voor ethisch gedrag en moraal zijn beschreven.

De 8 hoofdregels uit de Shastra gegeven door Brahma
in een publicatie uit 1652
Bron: www.delpher.nl

Enige uitleg hoe Shiva aan de naam Bhairav komt en waarom Kashi/Varanasi de stad is waar men vrij van zonden kan sterven en verlost word van de ellendige wedergeboorte, is wel nodig.

Er was eens…..Zo begint toch elk sprookje, sage, mythe, legende, enz. enz.

Enfin, er was eens een meningsverschil tussen de drie heren Brahma, Vishnu en Shiva. Drie grote ego’s. Waarover doet er nu even niet toe. Brahma beging in zijn eerzucht een grote zonde, hij loog in het aangezicht van de andere goden. De geërgerde Shiva werd zo boos, verloor zijn zelfbeheersing en veranderde in de ijzingwekkende gedaante van Kaal Bhairav.  Met een vingernagel scheurde Bhairav het leugenachtige hoofd van Brahma af. Tsja en Brahma was verlost van de zonde van hoogmoed en leugen (hij had nog vier hoofden over), maar Bhairav zat in grote problemen. Als Shiva even tot tien had geteld en zijn woede had ingeslikt (impulsbeheersing in modern jargon) had de wereld van de mythologie er heel anders uitgezien.

Door zijn fysieke aanval op Brahma had Shiva een grote zonde op zich geladen, hij had namelijk Brahmicide gepleegd. Als boetedoening moest Shiva in de gedaante van Bhairav 12 jaar lang als dakloze bedelaar door de wereld zwerven, met dat ellendige hoofd als bedelnap aan zijn hand vastgekleefd.

De wederwaardigheden van  Bhairav in deze periode worden in diverse varianten verhaald.

Na 12 jaar kwam Bhairav aan in Kashi/Varanasi en aan de oever van de Ganges eindigde deze vernederende zwerftocht. De last van de zonde viel van zijn ziel. Het hoofd van Brahma liet los en verdween in de aarde (zal nu wel ergens rondjes draaien rond de aardkern). Volgens een andere versie spoelde de rivier het hoofd weg.

Shiva was zo blij en gelukkig dat hij Kashi/Varanasi met zijn aanwezigheid zegende. Hij gunde de lijdende mensheid, die gebukt onder haar zonden nauwelijks kans maakt op eeuwige verlossing, dezelfde bevrijding die hij daar zelf had ervaren. Vandaar zijn belofte, maar wel met een ontbindende voorwaaarde "Ga heen en zondig niet meer."

Dit fraaie Bhairava beeld uit Indonesië heb ik in 1992 zelf mogen bewonderen
tijdens de tentoonstelling in de Nieuwe Kerk in Amsterdam
Bron: www.delpher.nl

Zalig zijn zij, die sterven in Kashi

Abraham Rogerius schreef in “Open deure tot het Verborgen Heydendom”, 1651 op pagina 197 over de heiligheid van de stad Casi (Kashi), gelegen aan de Ganges en het geloof, dat het water van deze rivier de kracht heeft alle zonden van de mensen weg te wassen Verder zou iedereen die in Casi sterft zalig worden, dat wil zeggen nooit meer worden geboren. De ziel is voor eeuwig bevrijd van de cyclus van leven en dood. 

Open deure tot bet verborgen Heydendom, 1651
Eswara fluistert in het rechteroor van de stervende mensen in Kashi
Bron: www.delper.nl

“De reden waerom dat sulkcs ghebeurt is, om dat Eswara*, na het segghen van de Vedam, gheseght heeft, dat die plaetse soo heyligh soude zijn ; ende oock om dat Eswara de Luyden, alsse op ’t sterven liggen in’t rechter oore in-blaest: ende door deze middel soudense van hare sonden gerynight werden. Dit en ghebeurt niet alleen den Menschen maer oock aen de Beesten. Daerom en soude oock aldaer noch Mensch, noch Beest, op de rechter oore sterven,….”

*Eswara is een van de namen van God Shiva.

De Franse uitgave van Rogerius, gepubliceerd in 1670 bevat ook dit verhaal.

De Franse uitgave van Rogerius, gepubliceerd in 1670
Bron : www.delpher.nl

Ook in andere werken is dit verhaal opgenomen, namelijk in het werk van Bernard Picart “Ceremonies et coutumes religieuses de peuples idolatres", 1723

Ceremonies et coutumes religieuses de peuples idolatres", 1723
Beschrijving van Eswara die de stervenden de zaligheid geeft
Bron: www.delpher.nl

“Casi, qui est aussi nommé Varanasi est dans le Roiaume de Bengale, au bord du Gange à douze lieuës d’Ajotja, & de Preyaga. Casi passe pur un lieu si saint que tous ceux qui y meurent jouïssent du Privilege du’Eswara à autrefois attaché à de lieu-là. Lorsqu’ils sont à l’agonie il ne manque point  de leur venir soufler dans l’oreille droite & de les purifier ainsi de tous leurs pechez : Cest pour dela que tant les hommes que les bètes meurent couchez sur l’oreille gauche. Si quelqu’un s’étout imprudemment couché sur l’oreille droit, ne manquera jamais, disent-ils, de se tourner de l’autre côté lorsqu’il sera prêt d’expirer…..”

Nederlandse uitgave van Picart, 1728
Bron: www.delpher.nl

Nederlandse uitgave van Picart, 1728
Bron: www.delpher.nl

De Nederlandse vertaling uit 1728 gaat als volgt : “Casi, wordt zodanig een Heilige Plaats geacht, dat alle die’er sterven van het voorrecht genieten, ’t welk Eswara eertijds aan deeze plaats heeft gehecht. Wanneer zy op ’t zieltogen leggen, verzuimt men niet* hen in’t rechteroor te blaazen, en hen dus van alle hunne zonden te zuiveren: om die reden is ’t dat zoo wel menschen als beesten op hun linker oor leggende, sterven. Indien iemand zoo onvoorzichtig is en op zijn rechter oor ligt, zal hij nooit verzuimen, zeggenze zich op de andere zijde te keeren wanneer den zieken op sterven legt….”

* verzuimt men niet .De vertaler ging hier de mist in in. Een juiste vertaling had moeten zijn “verzuimde hij (Eswara) niet om hen in het rechteroor te komen blaazen”. Blazen is een oude term voor fluisteren.

Natuurlijk was ik benieuwd naar welke woorden de stervenden uit de mond van Eswara te horen krijgen. Het woord van Verlossing is de Taraka Mantra. OK. Er zijn verschillende opvattingen over welke woorden in deze Taraka Mantra worden uitgesproken. 

“It is verily declared that death in Kasi would ensure Immortality (Kaasyaam tu maranaat Muktih), because Lord Visvesvara instructs in the right ear of the dead the salvation assuring Taraka Mantra” Bron: Shiva Purana

Taraka betekent Veerman. Shiva Tarakeshwara in zijn functie als concullega van Charon  begeleidt  de zielen naar hun bestemming en volgens de bovenstaande beschrijvingen zou dat bij sterven in Kashi of Varanasi Moksha zijn.

De rivier de Ganges is zo heilig, dat het drinken of baden in het water alle zonden van de menselijke ziel afwast.

Uit heel Azië komen pelgrims naar de Ganges om verlost te worden van hun zonden
Beschrijving uit 1661
Bron: www.delpher.nl

“Uit welke oorsaak aldaar een grote bedevaart is en toeloop van geheel Indien en alle Oriëntaalse contreien, komende daar by grote menigte, bedrijvende veel wonderlijke en seltsame ceremoniën en gruwelijke superstitiën, waarmede sy vastelijk geloven de saligheid en den hemel te sullen verdienen”

 

Reisverslag van de Engelsman Herberts, uitgegeven in 1652
Bron: www.delpher.nl

“Hun bevaerden of pelgrimagien geschieden meest na de een of de andere Rivier, voornamentlijck na de Gonga, of Ganges……, om dat (gelijckse seggen} Bremauw daer bij verkeert heeft, en om datse tot Sibah, daerse haren oorspronck heeft, het hooft heeft gelijck een koe, een Afgodt daerse veel van houden….”

Bremauw is Brahma

Sibah is Shiva

Malik Ambar

In 2006 tijdens een verblijf in India kocht ik het fraaie boek “African Elites In India” over de geschiedenis van Afrikanen die in de loop der eeuwen, meestal als gevolg van slavenhandel in India terechtkwamen. Een deel daarvan werd moslim, en sommigen bekeerlingen wisten machtige posities te verwerven aan de hoven van een aantal sultanaten. Een van hen was de Ethiopiër  Malik Ambar, die de Moghuls slapeloze nachten bezorgde. 

Tot mijn verrassing trof ik een afbeelding van Malik Ambar aan in een oude 17^e-eeuwse publicatie over India. In dit werk van Olfert Dapper uit 1672 werd op bladzijde 352-353 Melik Ambar beschreven als een kundig leider, maar genegen tot toverij en afgoderij. 

afbeelding van Malik Ambar blz 353
Bron : www.delp[her.nl

Beschrijving behorende bij de prent, blz. 353
Bron: www.delpher.nl

Zijn guerrillatactieken in de oorlogsvoering tegen keizer Akbar en diens opvolgers werd later in de 17^e eeuw overgenomen door de Maratha vorst Shivaji.

Hoe vang je water met een slang?

Een van de bekendste verhalen uit de Indiase mythologie is het Karnen van de Zee door de Goden en Demonen om het elixer der onsterfelijkheid te verkrijgen.

In een oude publicatie uit 1672 vond ik een bijzonder verhaal over de aanleiding tot deze actie, en een bijzondere afbeelding

Beschrijving van de avatar Kourma, en het Karnen van de Zee,
door  Olfert Dapper, 1672
Bron www.delpher.nl

De zee was nogal hoogmoedig en gaf hoog op over de schatten die ze in zich verborg

Mahadeu, dat wil zeggen Vishnu werd hier over nogal boos “en hij beval  de Deyten* een geslacht der Reuzen* en den vierhoofdigen God Bramha, na de stroom Siamboerwetty** en de gouden berg Meerparwat, anders Merouw, hoog veertig duizend mijlen, en gelegen in het middelpunt der werelt, na by de stroom te reizen, en dien met bystant der Deyten, in de zee te smyten, en den slang Signage, ander Seesha, met een slag der om te slaen : daer en boven de zee door kracht zoo te beroeren en bewegen, dat zy haere schatten, d’oorzake van haere hoogmoet en opgeblazenheid, zou genoodzaakt uit te werpen. Dit geschiede: en stelde Mahadeu***, aen de zijde van Bramha, zelf daer toe zijn hulpe in het werk…..: en de Deyten of Reuzen aen d’andere zijde ; zulx door het geweldig bewegen dezes berg de zee eerst uitwierp…”

*Deyten, waarschijnlijk de Goden, Reuzen, de demonen. De schrijver haalde de goden en demonen door elkaar.

**Siamboerwetty is de rivier Jambavati

Mahadeu***(waarschijnlijk wordt hier Shiva bedoeld) De schrijver gebruikt in het boek regelmatig de naam Mahadeu als hij Vishnu bedoelt. Enigszins verwarrend omdat Mahadeu ook voor Shiva wordt gebruikt.  In dit stuk noemt hij de demonen Reuzen.

Beschrijving van de avatar Kourma, en het Karnen van de Zee,
door  Olfert Dapper, 1672
Bron www.delpher.n

Daarop volgt een opsomming van de schatten, en als laatste het gif Sahar, die slaan we maar even over.

“Of zoo anderen deze autaer uitleggen, zou Wistnou of Mahadeu te dier tijd onder de gedaente van een Kourma of schildpad verschenen zijn. Want wanneer de berg Merouwa in zee was geworpen, om het Amortam of artzeny tegen het vergif Kalekote Wisjam te bekomen, viel de last van dien berg de werelt te zwaar : zulx zy na den afgrond begon te sakken. Waer over Wistnou zich te dier tijd in een schildpad herschiep om op zijn rugge de werelt te stutten.”

Beschrijving van de avatar Kourma, of schildpad,
Bron www.delpher.nl

De afbeelding  in het boek van Dapper wijkt af van andere gelijksoortige afbeeldingen te zien bij Montanus(1669), Baldaeus(1672), en Picart (1723). Deze illustraties komen grotendeels overeen met een oude tekening uit de Indiase miniatuurkunst.

Het Karnen van de Zee In Japan, Arnoldus Montanus, 1669
Bron : The Internet Archive

Het Karnen van de Zee in het werk van Dominee Baldaeus, 1672
Bron : www.delpher.nl

Het Karnen van de Zee, in het werk van Picart, 1723,
gebaseerd op de afbeelding van Montanus uit 1669
Bron : www.delpher.nl

In deze andere hierboven getoonde afbeeldingen van “Het Karnen van de Melkzee” is de slang om een zuil, die de berg Meru moet voorstellen, heen geslagen. In de prent, hieronder in het boek van Dapper is de slang gewikkeld om een waterval.

Het Karnen van de Zee, Olfert Dapper, 1672
De slang gewikkeld om een stroom water.
Bron: www.delpher.nl

Boven in de wolken op zit regisseur Vishnu, die tegelijk als Kourma, de schildpad avatar  de waterstroom ondersteunt. Onderaan zijn de opgeviste schatten uitgestald.

Rechts staan de demonen (Reuzen volgens Dapper) aan de slang te trekken. Links vooraan staat Brahma en achter Brahma herkennen we de in de donkere gedaante Shiva.

Probeer maar eens een waterstroom te vangen met een touw (slang)