Rond 1500 was een groot deel van Europa in de greep van een complottheorie dat Satan zijn invloed in de christelijke wereld wilde uitbreiden en handlangers onder de christenen probeerde te verwerven. De heersende pest, ketterse bewegingen zoals de katharen, klimaatrampen, hongersnoden en godsdienstoorlogen versterkten de angst voor de macht van de Duivel. Met desastreuze gevolgen.
Gedurende de middeleeuwen was men bekend met dit heerschap via afbeeldingen in manuscripten, fresco’s, beeldhouwwerken en schilderkunst, maar met de uitvinding van de boekdrukkunst in de 15e eeuw brak de hel letterlijk los. De Satanische majesteit en zijn werken waren geliefde onderwerpen van de drukkers. De duivel was een monsterlijk wezen, deels menselijk, deels dierlijk. De oude Griekse god Pan stond model voor de christelijke duivel.
Een populair boek was Pierre Boaistuau Histoires Prodigieuses , in druk vanaf 1560, Dit werk kende ook een Nederlandse vertaling.
 |
| Satan op de troon Bron: https://archive.org/details/histoiresprodigi00boai |
Het beeld van de duivel zat als meme vastgezet in de hoofden
van de Europese reizigers naar verre continenten : avonturiers, kooplieden,
gezanten, geestelijken, veroveraars. Als deze goede vrome christenen kwamen ook
in aanraking met onbekende godsdiensten en de daarbij horende tempels en
gebruiken.
De vreemde en ontzagwekkende godsbeelden met meerdere
hoofden, armen en ogen, vaak met grimmige gezichten maakten diepe indruk. Maar
in de ogen van de reiziger, die onbekend
was met context, betekenis, symboliek, waren deze heidense goden niet
minder dan verschijningen van de duivel. Vaak waren de schrijvers van de
reisverhalen niet in staat om een goede beschrijving te geven van hetgeen ze
zagen. Ze lieten zich leiden door het
beeld van de duivel, waarmee ze waren opgevoed.
De reisverhalen waren populair. Sommige werken werden
vertaald. De dure uitgaven waren verlucht met prenten, en de arme illustratoren
moesten het doen met de eigenlijk tekort schietende woordelijke beschrijving
van de auteur zoals: “de afgod, een duivel,
gruwelijk om aan te zien, met klauwen, horens en hanenpoten” Bij het woord duivel
greep men naar de standaardafbeeldingen van de duivel die men kende
Soms leidde oververhitte fantasieën tot sensationele gruwelverhalen.
De Engelse edelman Thomas Herbert, die tussen 1627-1629 in Azië verbleef beschreef een kinderoffer gebracht aan een Japanse God Mannada
 |
| Herberts zee en lant-reyse (1627-1629), uitgave 1652 Titel Bron: www.delpher.nl |
 |
| Het offer aan Mannada, in het reisverhaal van Thomas Herbert Bron: Google Boeken |
Vaak werd informatie uit eerdere uitgegeven werken overgenomen zoals in het onderstaande werken uit 1670 en 1689
 |
| Neu polirter .....Spiegel.... 1670 titel https://archive.org/details/neupolirtergesch00fran/page/n1054/mode/1up?view=theater |
 |
| Duivel op Barbados https://archive.org/details/neupolirtergesch00fran/page/n1054/mode/1up?view=theater |
 |
| Goden in Mexico, links Huitzlipochtli, rechts Tezcatlipoca De duivels figuur in het midden is een westerse weergave van Tezcatlipoca Bron: https://archive.org/details/neupolirtergesch00fran/page/n1054/mode/1up?view=theater |
 |
| E.G. Happel Denkwürdigkeiten, titel Bron: https://archive.org/details/bub_gb_Gpg_AAAAcAAJ/page/n5/mode/1up?view=theater |
 |
| Mexicaanse God, die mensenharten krijgt geofferd Bron https://archive.org/details/bub_gb_Gpg_AAAAcAAJ/page/n5/mode/1up?view=theater |
 |
| Het offeren van maagden in Pegu, beschreven door Leblanc Bron: https://www.google.nl/books/edition/De_vermaarde_reizen_van_de_heer_Le_Blanc/CidmAAAAcAAJ?hl=nl&gbpv=1&dq=Le+Blanc+palpas&pg=RA1-PA118&printsec=frontcover |
 |
| Het offeren van maagden in Pegu, beschreven door Leblanc Bron: https://www.google.nl/books/edition/De_vermaarde_reizen_van_de_heer_Le_Blanc/CidmAAAAcAAJ?hl=nl&gbpv=1&dq=Le+Blanc+palpas&pg=RA1-PA118&printsec=frontcover |
 |
| Het maagdenoffer in Pegu. De god is hier ook als duivel afgebeeld Illustratie bij de beschrijving van Leblanc Bron: https://archive.org/details/devermaardereiz00blangoog/page/n145/mode/1up?view=theater |
Het boek "De Open Deure tot het verborgen Heydendom, 1651" van Abraham Rogerius werd in 1663 in een Duitse vertaling uitgegeven. Bij deze editie waren extra beschrijvingen toegevoegd van de verschillende religies in Azië, Afrika en de America's. Deze toevoegingen zijn niet van de hand van Rogerius.
 |
| Titelpagina van de Duitse editie van Rogerius Open Deure... 1663 Bron: https://archive.org/details/abrahamrogersoff00roge/page/n6/mode/1up?view=theate |
 |
| Het maagdenoffer in Pegu, overgenomen van Leblanc, Duitse uitgave van Rogerius, Open Deure..., 1663 Bron: https://archive.org/details/abrahamrogersoff00roge/page/n6/mode/1up?view=theate |
 |
| Xangri, een Chinese god, in de Duitse editie van Rogerius Open Deure...., 1663 Bron: https://archive.org/details/abrahamrogersoff00roge/page/n6/mode/1up?view=theater |
Het wordt wel een beetje saai, al die exotische goden met horens, dierenpoten en een gapende muil op de buik.
Wordt vervolgd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten