Familiegeschiedenis: mijn naam is Haas (of toch niet?)

Wie was Elisabeth Veronica de Haas of Elisabeth van Bruijning (1808-1867)?

In maart 1808 werd in Suriname een meisje geboren, dat later de moeder zou worden van mijn betovergrootmoeder Jacoba Charlotte Prudence Elder.

In 1829 wordt in het geboorteregister van Paramaribo, fol. 160  Maria Wilhelmina Geerlings ingeschreven. Haar moeder is Elisabeth Veronica de Haas. De vader is onbekend. 

In de overlijdensberichten in de Surinaamse kranten vinden we overlijdensberchten van kinderen van Elisabeth de Haas, respectievelijk Elisabeth Bruining: 
5 september1841: Elisabeth Jeannette, dochter van Elisabeth van Bruining, oud 3 jaar.
27 december 1841: William Alexander zoon van Elisabeth de Haas oud 7 dagen.
20 janauri 1842: een levenloos geboren zoon van Elisabeth de Haas

Een aantal jaren later vinden we Elisabeth Veronica de Haas ook weer terug als Elisabeth van Bruijning.

Op 30 november 1842  maken William Elder jr, van beroep timmerman woonde aan de Groote Dwarsstraat, meerderjarig bruidegom en Elisabeth van Bruijning zich vroeger ook geschreven hebben Elisabeth Veronica de Haas, buiten beroep wonende aan de Groote Dwarsstraat, ten deze uit hoofde harer onbedrevenheid in de Neder-duitsche taal geadsiseert door de gezworen vertaler in de Neger-Engelsche spraak [….] meerderjarige bruid.[…….] een akte van huwelijksvoorwaarden op voor het gerecht in Paramaribo.

Elisabeth  brengt 2000, - Nederlandsche guldens in, die door haar a.s. echtgenoot zijn ontvangen en onder zijn administratie genomen. De in het huwelijk ingebrachte goederen, gelden enz. zijn van gemeenschap uitgesloten. Haar aanstaande was een zoon van de plantage-eigenaar William Elder en Jenny van Elder.  Voor een analfabete die ook de Nederlandse taal niet beheerste was Elisabeth toch nog behoorlijk vermogend.

Bron KB

Bron KB

William Elder ook getekend hebbende als William Elder jr. en Elisabeth van Bruijning maakten op 15 mei 1845 hun testament op, waarin zij hun 3 kinderen als erfgenamen aanwezen, waaronder mijn betovergrootmoeder Jacoba Charlotte Prudence (1836-1898). Jacoba Charlotte Prudence, geboren in 1836 wordt als eerste genoemd en is waarschijnlijk de oudste (Zij huwt in 1860 met W.H.K. Nielo)

Elisabeth en de familie de Haas

Antje Gratia (slavennaam Antje) de Haas, geboren in 1818 en  van beroep huisbediende en haar 5 jarig dochtertje Elisabeth Johanna Frederica (slavennaam Elisabeth Johanna) werden in 1852 vrijgelaten door M. de Haas en Elisabeth van Bruijning (voorheen Elisabeth Veronica de Haas), namens haar treedt haar echtgenoot William Elder jr op.

Bron KB

In het eerder genoemde testament van het echtpaar Elder-Bruijning noemde Elisabeth ook haar zuster  Johanna Catharina de Haas als erfgenaam.Verder worden in de akte slaaf Charles en slavin Antje (mogelijk de eerder genoemde Antje Gratia de Haas ovl. 22 mei 1873 oud 55 jaar) genoemd. (Notarieel Archief Suriname, inv.nr. 72

1845 2e kwartaal 15 mei 1845 no. 53, scan 199-200)

Wat is de familierelatie tussen M. de Haas, Elisabeth en de vrijgelatenen die ook de achternaam de Haas krijgen?

 

William Elder overlijdt op 10 mei 1854 en zijn weduwe treedt op als voogdes van de kinderen, en maakt aanspraak ten behoeve van haar kinderen op het achtste aandeel van wijlen haar echtgenoot in de plantage Concordia te Saramacca.

De rekening van de boedel wordt in 1857 afgesloten en levert een batig saldo van 1534 gulden en 59 en een halve cent.

In 1863 woonde Elisabeth met haar twee jongere kinderen in de Pontewerfstraat. Ze is dan inmiddels eigenares van de plantage de Dankbaarheid in Saramacca. 

Bron KB

Elisabeth stierf  op 17 maart 1867, oud 59 jaar en 9 dagen.

Bron KB

Er valt nog heel wat uit te zoeken over de achtergronden van de mysterieuze Elisabeth en haar verschillende achternamen.