Familiegeschiedenis : fijn dat er kaarten zijn

Plantage Concordia te Saramacca

Aan het eind van de 18^e eeuw werden in het district Saramacca in Suriname de eerste plantages aangelegd.

Tijdens de periode van het Engelse Tussenbestuur vestigden zich veel Engelse kolonisten in Suriname. Een aantal van hen stichtte plantages in Saramacca, zoals Kent, Agenoria, Caledonia en Concordia. Deze plantages lagen vlak bij elkaar niet ver van de monding van de Saramaccarivier.

Uit een beschrijving rond het midden van de 19^e eeuw:

“De Saramacca, aan wier boorden Groningen, de nederzetting der kolonisten, ligt, is eene schoone, door zwaar bosch bezoomde rivier. die, uit het binnenland ontspringende, zich in zee uitstort. Haar oorsprong is nog door geene reizigers kunnen bereikt worden. Op een' reistogt in 1847 door mij in gezelschap gedaan, de rivier tot ongeveer honderd uren afstand van hare monding opgevaren zijnde, bevonden wij haar nog 100 vademen breed, doch wegens eene aanhoudende droogte, doorwaadbaar. Bij de minste regens wordt de rivier, door menigvuldige in haar uitwaterende kreeken, als van boven, gevoed, terwijl in den regentijd het water tot 10 en 14 voeten stijgt. Met zeeschepen kan de Saramacca 40 uren opwaarts bevaren worden, doch aan hare monding, die een half uur breed is, ligt eene bank, welke diepgaande schepen slechts met springtij toelaat, ongehinderd binnen te loopen”.
Goede landwegen ontbraken, en de rivieren en kreken waren de verkeersaders. Personen- en vrachtvervoer van en naar Paramaribo ging zelfs overzee. Een goede landverbinding tussen Paramaribo en de Saramaccarivier kwam pas in de 20^e eeuw, eerst het Garnizoenspad in 1941 en later in 1960 de Oost-Westverbinding.

In de geschiedenis van mijn familie neemt de plantage Concordia in het district Beneden Saramacca een belangrijke plaats in, en na verloop van tijd wil je ook wel eens weten waar die plantage precies gelegen heeft en je gaat op speurtocht.

En dan ben je de oude kaartmakers en landmeters die in Suriname hebben gewerkt heel dankbaar.

Een overzicht van de kaarten tussen 1860 en nu



Kaart van Cateau van Rosevelt  1860-1879, de eerste grote topografische kartering van Suriname



Kaart Cateau van Rosevelt, aangevuld door de landmeter Loth in 1898



Kaart 1930

Topografische kaart van 1953 met de situatie van 1947-1948: de plantage Kent is al gedeeltelijk overwoekerd. Concordia en Caledonia zouden nog in bedrijf zijn


Topografische Kaart van 1953



Overzichtskaart Surinaamse laagland ecosystemen 1978





Googlemaps satellietopname



De plantages hebben hun rug naar de rivier gekeerd, en zijn weer grotendeels aan de wildernis prijsgegeven.

Bronnen:
de beeldbanken van het KIT, KITLV, het Geheugen van Nederland, UVA, KB kranten, Database Koloniaal Erfgoed van het KIT.