Een van de bekendste verhalen uit de Indiase mythologie is het Karnen van de Zee door de Goden en Demonen om het elixer der onsterfelijkheid te verkrijgen.
In een oude publicatie uit 1672 vond ik een bijzonder verhaal over de aanleiding tot deze actie, en een bijzondere afbeelding
 |
Beschrijving van de avatar Kourma, en het Karnen van de Zee,
door Olfert Dapper, 1672
Bron www.delpher.nl |
De
zee was nogal hoogmoedig en gaf hoog op over de schatten die ze in zich verborg
Mahadeu,
dat wil zeggen Vishnu werd hier over nogal boos “en hij beval de Deyten* een
geslacht der Reuzen* en den vierhoofdigen God Bramha, na de stroom Siamboerwetty**
en de gouden berg Meerparwat, anders Merouw, hoog veertig duizend mijlen, en
gelegen in het middelpunt der werelt, na by de stroom te reizen, en dien met
bystant der Deyten, in de zee te smyten, en den slang Signage, ander Seesha,
met een slag der om te slaen : daer en boven de zee door kracht zoo te beroeren
en bewegen, dat zy haere schatten, d’oorzake van haere hoogmoet en
opgeblazenheid, zou genoodzaakt uit te werpen. Dit geschiede: en stelde Mahadeu***,
aen de zijde van Bramha, zelf daer toe zijn hulpe in het werk…..: en de Deyten
of Reuzen aen d’andere zijde ; zulx door het geweldig bewegen dezes berg de zee
eerst uitwierp…”
*Deyten,
waarschijnlijk de Goden, Reuzen, de demonen. De schrijver haalde de goden en
demonen door elkaar.
**Siamboerwetty is de rivier Jambavati
Mahadeu***(waarschijnlijk wordt hier
Shiva bedoeld) De schrijver gebruikt in het boek regelmatig de naam Mahadeu als hij Vishnu bedoelt. Enigszins verwarrend omdat Mahadeu ook voor Shiva wordt gebruikt. In dit stuk noemt hij de demonen Reuzen.
 |
Beschrijving van de avatar Kourma, en het Karnen van de Zee,
door Olfert Dapper, 1672
Bron www.delpher.n |
Daarop volgt een opsomming van de schatten, en als laatste het gif Sahar, die slaan we maar even over.
“Of zoo anderen deze autaer uitleggen, zou
Wistnou of Mahadeu te dier tijd onder de gedaente van een Kourma of schildpad
verschenen zijn. Want wanneer de berg Merouwa in zee was geworpen, om het
Amortam of artzeny tegen het vergif Kalekote Wisjam te bekomen, viel de last
van dien berg de werelt te zwaar : zulx zy na den afgrond begon te sakken. Waer
over Wistnou zich te dier tijd in een schildpad herschiep om op zijn rugge de
werelt te stutten.”
 |
Beschrijving van de avatar Kourma, of schildpad,
Bron www.delpher.nl |
De
afbeelding in het boek van Dapper wijkt
af van andere gelijksoortige afbeeldingen te zien bij Montanus(1669),
Baldaeus(1672), en Picart (1723). Deze illustraties komen grotendeels overeen
met een oude tekening uit de Indiase miniatuurkunst.
 |
Het Karnen van de Zee In Japan, Arnoldus Montanus, 1669
Bron : The Internet Archive |
 |
Het Karnen van de Zee in het werk van Dominee Baldaeus, 1672
Bron : www.delpher.nl |
 |
Het Karnen van de Zee, in het werk van Picart, 1723,
gebaseerd op de afbeelding van Montanus uit 1669
Bron : www.delpher.nl |
In deze andere hierboven getoonde afbeeldingen van
“Het Karnen van de Melkzee” is de slang om een zuil, die de berg Meru moet voorstellen, heen geslagen. In de prent, hieronder in het boek van Dapper is de slang gewikkeld om een waterval.
 |
Het Karnen van de Zee, Olfert Dapper, 1672
De slang gewikkeld om een stroom water.
Bron: www.delpher.nl |
Boven
in de wolken op zit regisseur Vishnu, die tegelijk als Kourma, de schildpad
avatar de waterstroom ondersteunt. Onderaan
zijn de opgeviste schatten uitgestald.
Rechts
staan de demonen (Reuzen volgens Dapper) aan de slang te trekken. Links vooraan
staat Brahma en achter Brahma herkennen we de in de donkere gedaante Shiva.
Probeer
maar eens een waterstroom te vangen met een touw (slang)
