In mijn vorige post kan men lezen hoe in de oude Indiase kunst Asuras (demonen) werden afgebeeld.
Honderden jaren geleden werden deze afbeeldingen in Europese publicaties overgenomen, veelal geïnspireerd op de mythe van de 10 avatars van Vishnu, met name de Kourma avatar, waarin het Karnen van de Melkzee wordt afgebeeld ; Goden en Asuras trekken aan de slang. Deze scene is te zien in het werk van dominee Baldaeus uit 1672 en ook in een iets andere variant bij Olfert Dapper eveneens in 1672 uitgegeven.
Het Karnen van de Zee is een episode
uit de 10 Avatars van Vishnu, die ook te zien zijn bij de bovengenoemde
auteurs.
Zeer waarschijnlijk zijn deze prenten gebaseerd op originele tekeningen gemaakt door een Nederlandse kunstenaar Philips Angel II die in dienst van de VOC in Azië had gewerkt en met dit thema in aanraking was gekomen.
Thema's uit de Hindoe mythologie, met name de avatars van Vishnu zijn te zien op de titelpagina van Arnoldus Montanus Oud en Nieuw Oost-Indien, uitgegeven in 1680
 |
| Titelpagina Oud en Nieuw Oost-Indien, 1680 Bron: www.delpher.nl |
Direct onder de titel zweven een aantal hemelse figuren, waaronder
een met meerdere armen.
Van links naar rechts is te zien : waarschijnlijk Ram (met pijl en
boog). Boven Ram een hangende yogi. Vervolgens de Narasimha avatar, een tempel, daaronder
een meerhoofdige figuur, en daaronder een naakte mannenfiguur met 4 armen dansend
op een liggende duivel, een duivel die een mens op een altaar met een bijl
aanvalt. Helemaal rechts een groep die aan een grote slang trekt (voorstelling van het karnen
van de Zee).Daarboven een oprukkend leger. Daaronder een schildpad (de Kourma
avatar van Vishnu ) en een figuur oprijzend uit een vis (de Matsya avatar van Vishnu).
Een vergelijkbare verzameling idolen is te zien op een prent in Galerie Agréable du Monde, in 1728 uitgegeven door Pieter van der Aa
 |
| Tempel met beelden en idolen. Detail Galerie Agréable du Monde, 1728 Bron: www.delpher.nl |
Op deze illustratie is onder andere een voorstelling van een tempel met daarin de Matsya avatar van Vishnu. Daarnaast staat een figuur met vele borsten, namelijk de Griekse godin Artemis van Efeze. Mogelijk is hier sprake van een verwarring met Meenakshi met de drie borsten. Vervolgens zien we een idool met vele hoofden zittende op een stier. Bovenop heeft dit beeld nog een paardenhoofd. Daarachter staat het bijzondere paard dat met het Karnen uit de Melkzee omhoogkwam. Uiterst rechts ziet men een stukje van het Karnen van de Zee met een Asura (te herkennen aan de horens en dierenpoten) die aan de slang trekt. Bovenop zit Vishnu en onderaan draagt Kourma, de schildpad het geheel.
.jpg)
