Goddelijke Disclaimer : Memento Mori

Zalig zijn zij, die in Kashi sterven, beloofde Shiva ooit aan de mensheid. Ja, ja "Onze Lieve Heer kent zijn pappenheimers" zeggen we in goed Nederlands. Shiva is wel goed, maar niet gek, want  zijn belofte  komt wel met een disclaimer volgens bovenstaande Engelse tekst uit 1832: “….under the name of Bhairava, Siva is regent of Kashi (Benares). All persons dying at Benares are entitled a place in Siva’s heaven; but if any one violate the laws of the Shastre during his residence, Bhairava grinds him to death.”

Beschrijving van de Bhairav-avatar van Shiva, 1832
Bron: www.delpher.nl

Beschrijving van de Bhairav-avatar van Shiva, 1832, Detail 
Bron: www.delpher.nl

Vertaald luidt dit: “….Siva regeert in Kashi (Benares) onder de naam van Bhairava. Iedereen die in Kashi sterft heeft recht op een plekje in Siva’s hemel; maar als iemand gedurende zijn verblijf de wetten van de Shastre overtreedt, dan wordt hij door Bhairava dodelijk vermalen.”

Ok ik probeer me er iets bij voor te stellen hoe het is om door Bhairava te worden vermorzeld, hoewel het me  niet echt lukt, lijken het me hoogst onaangename laatste ogenblikken.

Bhairav is een van de gevaarlijkste verschijningen van Heer Shiva en onder de verschillende gedaanten van Bhairav is Kala Bhairava  of  "Kaal Bhairav" de meest bedreigende. Kala betekent letterlijk tijd of dood.  En daarom wordt Kaal Bhairav ook gezien als de “Heerser van de Tijd of Dood”. Een andere betekenis van Kaal is Zwart.

Kaal Bhairav op zijn rijdier, met bedelnap in de linkerhand.
Achter Bhairav staat een gelovige aanbidder.
Bron: . https://open.theheritagelab.in/?s=bhairava

Kaal Bhairav met zijn honden
Bron: wikimedia commons

De meest angstaanjagende weergaven van Kaal Bhairav zijn te vinden in Nepal. Deze gast wil je echt niet in je sterfbed op bezoek krijgen.

Bron: kala bhairava nepal - Zoeken Afbeeldingen

De Shastra  waarin de Engelse tekst  naar wordt verwezen is waarschijnlijk de Dharmashastra, waar in onder andere regels voor ethisch gedrag en moraal zijn beschreven.

De 8 hoofdregels uit de Shastra gegeven door Brahma
in een publicatie uit 1652
Bron: www.delpher.nl

Enige uitleg hoe Shiva aan de naam Bhairav komt en waarom Kashi/Varanasi de stad is waar men vrij van zonden kan sterven en verlost word van de ellendige wedergeboorte, is wel nodig.

Er was eens…..Zo begint toch elk sprookje, sage, mythe, legende, enz. enz.

Enfin, er was eens een meningsverschil tussen de drie heren Brahma, Vishnu en Shiva. Drie grote ego’s. Waarover doet er nu even niet toe. Brahma beging in zijn eerzucht een grote zonde, hij loog in het aangezicht van de andere goden. De geërgerde Shiva werd zo boos, verloor zijn zelfbeheersing en veranderde in de ijzingwekkende gedaante van Kaal Bhairav.  Met een vingernagel scheurde Bhairav het leugenachtige hoofd van Brahma af. Tsja en Brahma was verlost van de zonde van hoogmoed en leugen (hij had nog vier hoofden over), maar Bhairav zat in grote problemen. Als Shiva even tot tien had geteld en zijn woede had ingeslikt (impulsbeheersing in modern jargon) had de wereld van de mythologie er heel anders uitgezien.

Door zijn fysieke aanval op Brahma had Shiva een grote zonde op zich geladen, hij had namelijk Brahmicide gepleegd. Als boetedoening moest Shiva in de gedaante van Bhairav 12 jaar lang als dakloze bedelaar door de wereld zwerven, met dat ellendige hoofd als bedelnap aan zijn hand vastgekleefd.

De wederwaardigheden van  Bhairav in deze periode worden in diverse varianten verhaald.

Na 12 jaar kwam Bhairav aan in Kashi/Varanasi en aan de oever van de Ganges eindigde deze vernederende zwerftocht. De last van de zonde viel van zijn ziel. Het hoofd van Brahma liet los en verdween in de aarde (zal nu wel ergens rondjes draaien rond de aardkern). Volgens een andere versie spoelde de rivier het hoofd weg.

Shiva was zo blij en gelukkig dat hij Kashi/Varanasi met zijn aanwezigheid zegende. Hij gunde de lijdende mensheid, die gebukt onder haar zonden nauwelijks kans maakt op eeuwige verlossing, dezelfde bevrijding die hij daar zelf had ervaren. Vandaar zijn belofte, maar wel met een ontbindende voorwaaarde "Ga heen en zondig niet meer."

Dit fraaie Bhairava beeld uit Indonesië heb ik in 1992 zelf mogen bewonderen
tijdens de tentoonstelling in de Nieuwe Kerk in Amsterdam
Bron: www.delpher.nl