donderdag 27 maart 2025

Olifantsbeen

Opgegroeid in Suriname, zag ik in mijn jeugd vaak genoeg mensen, meestal vrouwen met hele dikke opgezette benen, het gevolg van een filaria besmetting. Bij mannen was een besmetting minder zichtbaar door het dragen van een lange broek. Het is sinds eind 19 eeuw bekend dat de ziekte wordt veroorzaakt door een parasiet, die via een muggenbeet wordt overgebracht. De parasiet veroorzaakt een ontstekingsreactie die tot blijvende zwellingen en misvormingen in het getroffen lichaamsdeel leidt.

Een beschrijving uit 1825 van elefantiasis in Suriname,
door de directeur van het Hospitaal te Paramaribo
Bron: www.delpher.nl

De ziekte is als duizenden jaren bekend in Europa onder de naam elefantiasis (olifantsbeen of olifantspoot), maar door onbekendheid met de oorzaak werd ze lang op een hoop gegooid met syfilis, lepra of andere besmettelijke  huidaandoeningen. Pas eind 19e eeuw werd de ware oorzaak van de aandoening ontdekt en kon men gaan werken aan een remedie. Ook in Azië was de ziekte al heel lang bekend bij de artsen aldaar. Meer dan 1000 jaar geleden werd in India  al over deze aandoening geschreven.

Elefantiasis komt wereldwijd voor in tropische gebieden. 

Ik kwam onverwacht een oude afbeelding tegen in La Galerie Agreable du Monde  uitgegeven door Pierre van der Aa.

Titelpagina La Galerie Agreable.....
Bron: www.delpher.nl


 Gens avec une grosse jambe sur la côte de Coromandel
Bron: www.delpher.nl

Het was heel herkenbaar : Gens avec une grosse jambe sur la côte de Coromandel vertaald in het Nederlands : Mensen met een dik been, op de kust van Coromandel. Coromandel, was vroeger een benaming voor een deel van de kustregio van Zuidoost-India.

Scheepschirurgijn Wouter Schouten beschreef in zijn reisverslag, uitgegeven in 1676 deze ziekte ook in de kuststreek Malabar in het zuidwesten van India. De originele uitgave uit 1676 is te vinden op google.nl.books

 

Wouter Schouten
Bron: www.delpher.nl


Beschrijving van lijders in Malabar aan elefantiasis ook wel olifantsbeen of olifantspoot genoemd
uitgave 1780
Bron: www.delpher.nl


Geen opmerkingen:

Een reactie posten