Star Trek: Discovery en de Gordel van Orion

In de Star Trek: Discovery serie  is het asterisme “De Gordel van Orion” tot twee maal toe te zien

Seizoen 1 Episode 3 : “Context is for Kings” verschijnt het schip Discovery om het gevangenentransport met  de hoofdpersoon Michael Burnham (veroordeeld wegens muiterij)  te redden van de ondergang. Linksboven het ruimteschip is de Gordel van Orion met het Zwaard van Orion zichtbaar.

De Gordel van Orion en het zwaard in de hoek linksboven het sterrenschip Discovery

De kijker krijgt dit asterisme de tweede keer voorgeschoteld in “Such Sweet Sorrow” in Seizoen 2 (disk 4 episode 13-14).  Vanuit de hangar van Discovery heeft men het  uitzicht op de ruimte is.  Eerst zien de Gordel met het Zwaard en even later de drie sterren van de Gordel met daarboven de sterren Meissa en Bellatrix. Betelgeuze valt net buiten het beeld.

De Gordel van Orion en het zwaard vanuit de hangar gezien

De Gordel van Orion met de bovenste sterren Meissa en Bellatrix

De Gordel van Orion wordt ook wel de Drie Wijzen genoemd.

De god der wijsheid eindelijk gevonden

Eindelijk heb ik de oudste afbeeldingen van de in vroegere eeuwen op Ceylon aanbeden “God van de Wijsheid” gevonden en wel in het reisverslag van Joris van Spilbergen,  dat kort na 1600  in diverse edities werd  uitgegeven. 

Joris van Spilbergen bezocht rond 1600 het eiland Ceylon , tegenwoordig bekend als Sri Lanka.

Van deze bijzondere weergave van Ganesha,  toon ik hier een aantal uit drie verschillende uitgaven. De God is met aanbidders afgebeeld in de zegelring van de koning van Matecalo, het huidige Batticaloa.

Ganesha heeft het welbekende olifantenhoofd op een menselijk bovenlichaam, maar heeft bokkenpoten  en een staart. Zijn onderlijf  heeft meer weg van dat van een Griekse sater. Deze afbeelding is tot in de 19e eeuw in diverse westerse publicaties te vinden. Zie mijn eerdere post Ganissone, Quenavady en "God of Wisdom".

De Latijnse editie uit 1606

Titelblad van de Latijnse uitgave uit 1606,
Ganesha met staart en bokkenpoten zit ook boven op het titelcartouche
Bron; 
https://www.google.nl/books/edition/Indiae_Orientalis_pars_Septima_Navigatio/u2uABdEUst8C?hl=nl&gbpv=1&dq=Theodore+de+Bry+Indiae+Orientalis&pg=PT52&printsec=frontcover

 

Zegelring en goden
Latijnse uitgave 1606
Bron: 
https://www.google.nl/books/edition/Indiae_Orientalis_pars_Septima_Navigatio/u2uABdEUst8C?hl=nl&gbpv=1&dq=Theodore+de+Bry+Indiae+Orientalis&pg=PT52&printsec=frontcover

De aanbidding van de God van de Wijsheid,
Latijnse uitgave 1606
Bron: 
https://www.google.nl/books/edition/Indiae_Orientalis_pars_Septima_Navigatio/u2uABdEUst8C?hl=nl&gbpv=1&dq=Theodore+de+Bry+Indiae+Orientalis&pg=PT52&printsec=frontcover

Tekst behorende bij de afbeelding
Latijnse uitgave 1606
Bron: 
https://www.google.nl/books/edition/Indiae_Orientalis_pars_Septima_Navigatio/u2uABdEUst8C?hl=nl&gbpv=1&dq=Theodore+de+Bry+Indiae+Orientalis&pg=PT52&printsec=frontcover

De Duitse uitgave uit 1605

Afbeelding van de Goden en zegelring, met begeleidende tekst,
Duitse uitgave uit 1605
Bron: 
https://www.google.nl/books/edition/Siebender_Theil_der_Orientalischen_Jndie/4tlaAAAAcAAJ?hl=nl&gbpv=1&dq=spilbergen+matecalo&pg=RA1-PT23&printsec=frontcover

De Nederlandse uitgave van 1605

Titelblad van de Nederlandse uitgave uit 1605
Bron: 
https://www.google.nl/books/edition/t_Historiael_journael_van_tghene_ghepass/iC5lAAAAcAAJ?hl=nl&gbpv=1&dq=spilbergen+matecalo&pg=PA64&printsec=frontcover 

De God van de Wijsheid in de zegelring van de koning van Matecalo
Uitgave 1605
Bron: 
https://www.google.nl/books/edition/t_Historiael_journael_van_tghene_ghepass/iC5lAAAAcAAJ?hl=nl&gbpv=1&dq=spilbergen+matecalo&pg=PA64&printsec=frontcover

 De God van de Wijsheid is ook te zien op de volgende sites :

https://www.atlasofmutualheritage.nl/page/11093/de-god-aanbeden-in-batticalao

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zegelring_en_aanbidding_van_de_godheid_Ganesha_op_Ceylon,_1602_Dit_is_den_Godt_vanden_Coninck_van_Matecalo,_die_sy_aenbidden_om_Wijsheyt,_Rijckdom,_ende_ghesontheydt,_RP-P-OB-75.425B.jpg

Een bijzondere ontmoeting

Tijdens mijn reis naar India in het najaar van 2006 hadden we even buiten ons hotel in Jodphur een ontmoeting met een “heilige man.” 

Deze bedelmonnik,  had aan zijn uiterlijk te zien zijn leven gewijd aan de verering van Shiva.

Bedelmonnik in Jodphur

Zo droeg hij op zijn voorhoofd de drie kenmerkende horizontale strepen.  De rode stip staat symbool voor het derde oog van Shiva. De as op het voorhoofd van de gelovigen is meestal wit, maar  hier is de kleur door menging met andere ingrediënten geel.

Vibhuti met gele ingrediënten
Bron: Google

Hij draagt kettingen gemaakt van rudrakshakralen. Het belletje aan zijn rechterarm wordt gebruikt bij rituelen. De koperen pot dient voor rituele wassingen en ook om uit te drinken. Zelfs de plu hoort bij de uitrusting van een heilige man.

In ruil voor onze giften wilde hij wel voor de camera en kregen we zijn zegen.

Het ga jullie goed

Ushaan-tor

Het moge duidelijk zijn : de makers van Star Trek putten regelmatig uit aardse culturen om buitenaardse beschavingen in de serie van markante objecten te voorzien, zoals ik al in een paar eerdere berichten heb beschreven.

Dit maal een opvallend feitje uit Star Trek : Enterprise seizoen 4 aflevering 13 United

Kapitein Archer en de Andoriaanse legerleider Shran moeten volgens Andoriaans gebruik een bloedig duel uitvechten. De daarbij gebruikte dodelijke wapens  genaamd Ushaan-Tor, doen me heel erg denken aan “knuckledusters”, boksbeugels met scherpe punten die in India nog heden ten dage worden gebruikt bij een bepaalde eeuwenoude vechttechniek 

Vergelijk de Ushaan-tor uit het filmfragment maar eens met de wapens op de oude tekeningen uit het einde van de 18^e eeuw.

 

Ushaan-tor
Bron: https://www.youtube.com/watch?v=QaHvN4BwtNU

Boksbeugels met scherpe punten, India, eind 18e eeuw

Bron: https://open.theheritagelab.in/two-jeyties-fighting/

Boksbeugels met scherpe punten, India, eind 18e eeuw
Bron: https://open.theheritagelab.in/two-jeyties-wrestling/

Bloemen voor Ixora

De bloem faya lobi of faja lobi  oorspronkelijk uit India afkomstig, werd in de 19^e eeuw naar Suriname meegenomen door de Hindoestaanse immigranten. De faya lobi is een geliefde bloem in Suriname. De wetenschappelijk naam luidt Ixora coccinea en is aan deze plant gegeven door de Zweedse bioloog Carl Linnaeus.

Faja lobi (Ixora Coccinea)

Linnaeus heeft voor zijn beschrijving en naamgeving van de Ixora het 17-eeuwse werk Hortus Malabaricus van Hendrik van Rheede gebruikt. Van Rheede was in dienst van de Verenigde Oost-Indische Compagnie en verbleef onder andere in zuid-India waar hij informatie verzamelde over de inheemse flora. Van Rheede beschreef de plant onder de lokale benaming Schetti, en maakte er een tekening bij  In zijn beschrijving  vermeldde hij verder dat de bloemen en zaden van deze plant in de tempels werden geofferd aan de god Ixora

Tekening van de Schetti, in Hortus Indicus Malabaricus
Bron:
https://archive.org/details/Hortus_Indicus_Malabaricus_Volume2/page/n30/mode/1up?view=theater

Detail uit de beschrijving van de Schetti
Bron: 
https://archive.org/details/Hortus_Indicus_Malabaricus_Volume2/page/n31/mode/1up?view=theater

“Flores hujus fructis gentiles Deo Ixora in sacris offerunt.”

De heidenen offeren de bloemen en vruchten in hun tempels aan de God Ixora
Bron: 
https://archive.org/details/Hortus_Indicus_Malabaricus_Volume2/page/n33/mode/1up?view=theater

Naar aanleiding van de beschrijving door Van Rheede gaf Linnaeus in 1753 de naam Ixora aan deze plantenfamilie.

Een god Ixora, die naam ben ik wel eens vaker tegengekomen in oude beschrijvingen over India uit de 17^e en 18^e eeuw. Ixora is niemand minder dan Shiva, een van de drie belangrijkste goden in het Indiase godenrijk. Ixora zou een Latijnse versie zijn van Eshvara, een van de namen van Shiva

Ixora, afgebeeld in het werk van dominee Baldaeus, 1672
Bron: www.delpher.nl

 

Beschrijving Ixora of Esware door Baldaeus, in de editie van 1917
Bron: www.delpher.nl

Beschrijving van Ixora of Mahadeu in de reisbeschrijving
van Wouter Schouten, 1676
Bron:
https://www.google.nl/books/edition/Wouter_Schoutens_Oost_Indische_voyagie/gY9jAAAAcAAJ?hl=nl&gbpv=1&dq=wouter+schouten+Ixora&pg=RA1-PA105&printsec=frontcover

De  oude Nederlandse schrijvers hebben de naam Ixora overgenomen uit Portugese beschrijvingen blijkens een in 1917 uitgegeven en geannoteerde bewerking van het boek van dominee Baldaeus.

Ixora genoemd in een Portugese beschrijving,
1917 uitgave van Baldaeus

De naam Ixora voor Shiva werd tot in de 18e eeuw gebruikt in Europese publicaties

Ixora of Mahadeu, Bernard, Picart 1723
Bron: www.delpher.nl

Een zieke wordt bij een beeld van Ixora gebracht om
genezing te verkrijgen. Bernard, Picart, 1729
Bron: www.delpher.nl

Tjing boem: een muzikale verrassing in Star Trek : Enterprise

Nee, Het betreft geen oorstrelende melodie, maar een soort muziekinstrument, ergens waar je het niet zou verwachten. Namelijk de Klingon versie van een schellenboom  als rekwisiet in een Klingon gerechtszaal. 

Schellenboom in Klingon rechtszaal
bron : https://www.youtube.com/watch?v=PvXDPjcDZCI

Dit instrument was een onderdeel van de muziekkorpsen in het Ottomaanse leger, maar een schellenboom kon ook dienen als vaandel of standaard in een Ottomaans regiment.

Ottomaanse militaire muziek
Bron : https://www.youtube.com/watch?v=2eaxzv6obf8

De schellenboom heeft een verre reis  gemaakt in tijd en ruimte, van het laatmiddeleeuwse Ottomaanse Rijk via West-Europese legermuziekkorpsen naar een Klingon rekwisiet in Star Trek.  Dit krijgshaftige instrument past goed in de martiale cultuur van de Klingons. De paardenstaarten zijn waarschijnlijk afkomstig van de sark, een klingon rijdier. In de rechtszaal diende de schellenboom meer als teken van het gezag van het Klingon Rijk. In deze aflevering van Star Trek Enterprise : Judgement staan er twee glorieus opgesteld.

Schellenboom in Klingon gerechtszaal
Bron : https://www.youtube.com/watch?v=PvXDPjcDZCI

Processievaandel

In een van mijn vorige posts vroeg ik me af of er nog meer verrassingen in Star Trek zouden opduiken. Nou reken maar dat ik inmiddels  het een en ander heb gezien.

In de aflevering “Home” van Star Trek Enterprise seizoen 4 Episode 3 hangt er een kerkelijk vaandel in de huiskamer van T’Pols moeder op Vulcan. Deze vaandels worden op aarde in de Rooms-Katholieke en Orthodoxe religieuze processies meegedragen. De afbeelding is niet heel goed zichtbaar, maar het lijkt wel Maria of een andere heilige die wordt bedreigd door een draak.

Processievaandel op de achtergrond
Bron: https://www.youtube.com/watch?v=Vr6yacTaSgc 

Detail uit bovenstaande afbeelding

25 december 500 jaar geleden : feest in Calicut

De Italiaan Ludovico di Varthema bezocht begin 16^e eeuw Azië en publiceerde in 1510 zijn Itinerario

Een van de streken die hij bezocht was het koninkrijk Calicut, gelegen in de tegenwoordige staat Kerala. Daar bezocht hij een aantal tempels. Di Varthema gaf een uitgebreide beschrijving van de idolen, die er werden vereerd en in de uitgaven van zijn reisverslag werden deze voorzien van illustraties. Met de voor die tijd typerende “ruimdenkendheid” benoemde hij elk idool een “duivel”.

Hier is een voorbeeld

Een god in Calicut volgens Varthema,
Bron 

 De Nederlandse editie kwam in 1544 op de markt.

Titelpagina,
de ridderlijke reyse van heer Lodewijck Vertimans van Bolonien
Bron : https://www.dbnl.org/tekst/vart002ridd01_01/

God als een "duivel" afgebeeld
Bron : https://www.dbnl.org/tekst/vart002ridd01_01/

Vergrote afbeelding
Bron: https://www.dbnl.org/tekst/vart002ridd01_01/

Waar komt deze beeldvorming toch vandaan. De goden en godinnen uit het Hindoepantheon voldoen zelfs in hun grimmigste manifestaties niet aan deze beschrijvingen. Ze hebben geen horens en vogelpoten.

Varthema beschrijft een bezoek aan een tempel, waar op 25 december een religieus feest werd gevierd.

Beschrijving van de tempel en het decemberfeest
Bron: https://www.dbnl.org/tekst/vart002ridd01_01/

De beschrijving van het feest zou kunnen slaan op KartikaPurnima of Karthika deepam.

Deze feesten zijn ter ere van Kartikeya ook bekend als Murugan, en worden gevierd in de periode november-december. Mogelijk is de genoemde tempel de Mel Pazhani Murugan Temple.

Het water in de vijver bij de tempel is heilig. De olie waarmee de gelovigen volgens de beschrijving ritueel worden gezalfd  (Heilige olie) die eerst is geofferd aan de godheid en daarna als prasada gegeven aan de gelovigen

Abraham Rogerius, 1651 noemt een Cartica Panduga (feest) dat in november wordt gevierd. Hij beschikte echter niet over meer informatie

Abraham Rogerius 1651, over Cartica Panduga

Kartikeya in een publicatie uit 1842.
Gedigitaliseerd door Google.

Ter vergelijking met de illustratie uit Varthema's reisverslag een oud Indiaas beeld van Kartikeya. Oordeel zelf maar over de "duivelse" aard van het beeld.

Kartikeya
Bron: Google Arts & Culture

Een astronomische verrassing in Star Trek : Enterprise

Star Trek Enterprise seizoen 2, aflevering 1 : Shockwave Part 2 bevat tegen het eind van de aflevering een astronomische verrassing, namelijk het sterrenbeeld Orion . In het overzicht  van Star Trek episodes, waarin sprake is van Orion, ben ik deze vermelding niet tegen gekomen, maar misschien heb ik iets over het hoofd gezien.

Een heel kort resumé. Door sabotage lijkt het alsof de bemanning van de Enterprise verantwoordelijk is voor de dood van enkele duizenden mensen. Hun ruimtemissie dreigt te worden stopgezet. Kapitein Jonathan Archer en zijn bemanning slagen er in bewijs te verzamelen dat zij niet verantwoordelijk zijn voor het het ongeluk.

Na de gelukkige afloop kijken kapitein Archer en zijn wetenschappelijk medewerker T’Pol uit een raam van Enterprise naar de sterren. En voilà, daar is heel vaag de Orion constellatie te zien. Ik moet zeggen dat het sterrenbeeld op de dvd beter te was te zien dan in het YouTube filmpje, waarvan hier een uitsnede wordt getoond. Ik heb de afbeelding behoorlijk moeten bewerken om de sterren redelijk zichtbaar te krijgen.

Uitzicht op de sterren : Star Trek Enterprise, Shockwave Part 2
Bron: https://www.youtube.com/watch?v=KrLvb733oRA

Uitsnede van de afbeelding hierboven
Simpele weergave van Orion
Bron: https://www.youtube.com/watch?v=KrLvb733oRA

Orion is te zien links van het midden, herkenbaar aan de gordel en de sterren die de constellatie vormen. Ik geef toe het is wel een heel erg schematische weergave, die niet helemaal correspondeert met het beeld vanaf de aarde, maar een gezichtspunt vanuit een andere plek in het heelal zou kunnen weergeven.

Een afbeelding van Orion vanaf de aarde gezien wordt getoond  in de slotscene van "Family" een episode uit Star Trek :The Next Generation

Star Trek : The Next Generation, Family
Bron: https://www.youtube.com/watch?v=M4c9dIQZIcs

Vergelijk de afbeelding uit Shockwave Part 2 met de foto voorzien van informatie over Orion.

Uitleg van de Orion constellatie
Bron: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Orion_constellation_explained.jpg

Wie weet wat voor verrassingen ik nog meer tegen zal komen in het Star Trek Universum