donderdag 11 december 2025

Een berg in Tibet

In 1898 werden twee uitbundig geïllustreerde boeken over reisavonturen in Tibet op de markt gebracht

1. Sven Hedin “Through Asia” in twee delen 

Sven Hedin, "Through Asia", 1898

2. Arnold Henry Savage Landor In the Forbidden Land 

Arnold Henry Savage Landor, "In the Forbidden Land", 1898


Tibet ingeklemd tussen woestijnen en de hoogste bergketen in de wereld
Bron:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/84/Himalaya_composite.jpg

Tibet was in de 19e eeuw nagenoeg  ontoegankelijk voor Westerlingen. Chinezen, Tibetanen en Indiërs controleerden toegang tot het hoogland De geografische ligging achter dodelijke woestijnen in het noorden en in het zuiden en westen een muur van hoge bergen was niet erg reizigersvriendelijk. Voor Europeanen was het in de 19e eeuw ronduit gevaarlijk om in Tibet en omgeving te reizen. Met name door geopolitieke kwesties was Tibet een verboden gebied. Britten en Russen probeerden hun invloedsfeer in Centraal Azië te vergroten en de Chinese regering in Peking, het huidige Beijing was daar niet blij mee, zeker nadat de Engelsen een openstelling van Chinese havens voor hun afzetproducten met name opium hadden afgedwongen.

Een van de drie gebroeders Schlagintweit die tussen 1854-1858 in de regio rondreisden en prachtige afbeeldingen maakten, waaronder een aquarel van de Mount Everest, bekocht dat in 1857 in Turkestan als slachtoffer van de geopolitiek met zijn leven. Hij werd aangezien voor een Chinese spion.

Een brutale Brit Robert Drummond ging in 1860 vrolijk kajakken op het heilige Mansarovarmeer, tot grote verontwaardiging van de gelovigen. Drummond wist te ontkomen, maar zijn lokale fixer werd ter dood gebracht.

Enkele artikelen over de gewaagde actie van Drummond

De met zichzelf zeer ingenomen excentrieke Arnold Henry Savage Landor werd door de Tibetanen gevangen genomen en gemarteld. Landor kon het nog na vertellen.

In het werk van Landor zijn ook enkele afbeeldingen van het Mansarovar meer en de berg Kailash afgebeeld.

Kelas (Kailash) in de Duitse uitgave van Landor, 1898
Bron:
https://archive.org/details/82331landorarnoldhenrysavage186519241898aufverb/page/n279/mode/1up




Teufelssee met  op de achtergrond Kelas (Kailash) in de Duitse uitgave van Landor, 1898
Bron:
https://archive.org/details/82331landorarnoldhenrysavage186519241898aufverb/page/n279/mode/1up




De twee meren met op de achtergrond Kelas (Kailash) in de Duitse uitgave van Landor, 1898
Bron:
https://archive.org/details/82331landorarnoldhenrysavage186519241898aufverb/page/n279/mode/1up







Tibetanen bewijzen eer aan de berg Kailash, 1898
Tekening door Landor
Bron:
https://www.gutenberg.org/files/22210/22210-h/images/159.jpg

Er kwam de nodige kritiek op het werk van Landor; ik beperk mij tot kritiek op zijn weergave van de berg Kailas. Landor zou beweren dat hij de top van de berg had bereikt.

Een kritische bespreking van het boek van Landor, 1899
Bron:
https://www.google.nl/books/edition/Mitteilungen_der_Kaiserlich_K%C3%B6niglichen/PGs9AAAAYAAJ?hl=nl&gbpv=1&dq=Landor++Kailas&pg=PA187&printsec=frontcover







Dit riep bij mij de vraag op of er nog meer afbeeldingen van de omgeving van Kailash te vinden zijn in 19e-eeuwse publicaties. Het bordje “Verboden Toegang” weerhield Europeanen van diverse pluimage  niet om al dan niet vermomd als Aziatische pelgrims  tussen 1800-1900 Tibet en omgeving te bereizen en verkennen.  Tientallen expedities en tochten naar Tibet zijn beschreven in reisverslagen, soms voorzien van kaarten en fraaie prenten en tekeningen van de Himalaya.

Helaas is het topografisch beeldmateriaal van Kailas en de twee heilige meren in die eeuw voor zover bekend nogal mager. Je zou toch denken dat de geografen en avonturiers in die streek behalve kaarten ook tekeningen en schetsen maakten van Kailas en omstreken, want er werd toch veel geschreven over de heilige berg Kailash en de twee nabijgelegen meren. Misschien ligt het nodige beeldmateriaal nog verborgen in archieven en bibliotheken.

De diverse spellingsvarianten van de naam “Kailash” maakt het niet makkelijker im informatie te vinden : Cailas, Kylas, Kelas, en nog vele andere varianten. Hetzelfde geldt voor benamingen van de twee Heilige Meren en dan zijn er ook nog de lokale Tibetaanse namen. En wat te denken van de verhaspelingen door de Europese schrijvers en uitgevers?

Dat er nog vier andere bergen in de Himalya de naam Kailash dragen maakt het zoeken in de oude teksten nog ingewikkelder. Voor je het weet heb je een afbeelding van de verkeerde berg in het vizier.

Een vroege afbeelding van de berg Kailash is gemaakt tijdens een expeditie van Moorcroft en Hearsey ondernomen in  1812. Deze twee mannen trokken Tibet in vermomd als Hindoes.

Kailash op een prent verbeeldende de tocht van Moorcroft en Hearsey, 1812
Bron:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/66/William_Moorcroft_and_Hyder_Young_Hearsey.jpg














Een Franse botanist Victor Jacquemont (stierf in 1832 in India), zou volgens eigen zeggen een tekening hebben gemaakt van de Kailash bergen. Zijn reisjournaal en briefwisseling werden in 1836 postuum uitgegeven.

De hoogte van Kailash Parvat  op 30.000 voet werd schromelijk overdreven blijkens dit artikel uit 1844. De definitieve hoogte van Peak XV  op 29.000 voet als hoogste berg op aarde was in 1844 nog niet vastgesteld.

1844 De hoogste berg in de wereld?
Bron www.delpher.nl


1844 De hoogste berg in de wereld?
Bron www.delpher.nl

Een volgende afbeelding dateert uit 1848, gemaakt tijdens een van de expedities van Henry Strachey. Zie ook zijn  Beschrijving van West-Tibet.  De geografen (in Indiase vermomming) zijn bezig met landmeetkundige verkennen bij de Heilige Meren. Op de achtergrond is de top van Kailash Parbat te zien.
Landmeetkundige verkenningen bij Kailas in 1848
Bron:
 https://ia800805.us.archive.org/view_archive.php?archive=/13/items/crossref-pre-1909-scholarly-works/10.2307%252F1774248.zip&file=10.2307%252F1774693.pdf


 

1891. Verslag van een gedegen wetenschappelijk geologisch onderzoek in de Himalya

Kailash, 1891
Bron:
https://archive.org/details/dli.pahar.1223

Zicht op Kailash
Bron:
https://archive.org/details/dli.pahar.1223

Na 1900 komen er veel meer afbeeldingen van Kailas en de heilige meren in druk, foto’s en tekeningen in de publiciteit, zoals door de beroemde expeditie in de Trans Himalaya tussen 1905-1908 ondernomen door Sven Hedin en door diverse Britse onderzoekingen in het gebied.  De fraaie schilderijen van de Himalya, met Kailash en omgeving van de hand van de Russische kunstenaar Nicholas Roerich  mogen niet onvermeld blijven.

Oude Tibetaanse afbeeldingen van Kailash, gedateerd 17e en 18e eeuw heb ik in deze post  buiten beschouwing gelaten, maar worden behandeld onder andere de volgende site.

Een historisch onderzoek naar de geschiedenis van de berg Kailash  “A Mountain in Tibet” verscheen in 1978. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten